دانشمندان در مطالعه‌ای هیجان‌انگیز، داروی جدیدی را با موفقیت روی موش‌ها آزمایش کرده‌اند که می‌تواند تعداد سلول‌های تولیدکننده انسولین را به طور قابل توجهی افزایش دهد و در نهایت به معکوس شدن روند دیابت منجر شود.
در پانکراس، سلول‌های بتا وظیفه‌ی حیاتی تولید انسولین را در پاسخ به افزایش قند خون بر عهده دارند. اما در افراد مبتلا به دیابت، این سلول‌ها یا از بین می‌روند یا عملکرد خود را در تولید انسولین از دست می‌دهند. درمان‌های رایج دیابت، مانند تزریق انسولین، تنها به کنترل سطح قند خون می‌پردازند و قادر به احیای سلول‌های بتا نیستند.
داروی جدید از دو مولکول مجزا تشکیل شده است:
- هارمین: این ماده طبیعی موجود در برخی گیاهان، آنزیمی به نام DYRK1A را در سلول‌های بتا مهار می‌کند. این آنزیم نقش مخربی در مرگ و عدم کارایی سلول‌های بتا دارد.
- آگونیست گیرنده GLP1: این مولکول با اتصال به گیرنده‌های خاص در سلول‌ها، آنها را به تولید بیشتر انسولین تحریک می‌کند.
دانشمندان این دارو را روی موش‌های مبتلا به دیابت نوع 1 و 2 آزمایش کردند. پس از تزریق سلول‌های بتای انسانی به موش‌ها و درمان آنها با هارمین و آگونیست GLP1، در عرض 3 ماه، تعداد سلول‌های بتا 700 درصد افزایش یافت. این افزایش چشمگیر منجر به معکوس شدن سریع علائم دیابت و کنترل قند خون بدون نیاز به تزریق انسولین شد.
این مطالعه برای اولین بار نشان می‌دهد که یک داروی ترکیبی می‌تواند تعداد سلول‌های بتای انسانی را به طور قابل توجهی افزایش دهد و امید به درمان‌های ترمیمی دیابت در آینده را زنده نگه دارد.
با وجود نتایج امیدوارکننده در مطالعات حیوانی، هنوز راه زیادی تا استفاده بالینی از این دارو در انسان باقی مانده است. در حال حاضر، هارمین در حال گذراندن فاز 1 آزمایش‌های بالینی برای بررسی ایمنی و تحمل‌پذیری آن است. پیش‌بینی می‌شود که سایر مهارکننده‌های آنزیم DYRK1A نیز در سال آینده وارد فاز آزمایش‌های انسانی شوند.
با وجود نتایج امیدوارکننده در مطالعات حیوانی، هنوز راه زیادی تا استفاده بالینی از این دارو در انسان باقی مانده است.
این مطالعه گامی مهم در جهت یافتن درمان‌های دیابت محسوب می‌شود که نه تنها قند خون را کنترل می‌کنند، بلکه سلول‌های آسیب‌دیده را نیز احیا می‌کنند. این امر می‌تواند نویدبخش رهایی میلیون‌ها نفر از دیابت و ارتقای کیفیت زندگی آنها باشد.